Önleyici Avukatlık
Birçok ihtilaf alınacak hukuki önlemlerle henüz ortaya çıkmadan sona erdirilebilir niteliktedir. Danışmanlık hizmeti ile birlikte hukuki süreçleri takip etmek daha maliyetli ve yavaş gözükse de özünde daha güvenli, ucuz ve hızlıdır. Çünkü bir iş veyahut işlemin yargıya taşınması hem zaman açısından hem de ekonomik açıdan her iki tarafın da zarara uğramasına sebep olmakta, öyle ki kimi zaman ortaya çıkan bu zararlar sebebiyle hakkın kullanımı dahi anlamsızlaşabilmektedir.
Hukuki güvenlik ve öngörülebilirlik özellikle varlıklarını büyük oranda ticari faaliyetlerinde kullanan ya da borçlanarak faaliyet yürüten şirketler açısından asli önem arz etmekte, bu konudaki tedbirsizlikler maalesef şirketlerin mahvına sebep olabilmektedir.
Önleyici avukatlık hizmetinden faydalanmak;
1. Güven sağlar. Hukuki danışmanlık alınarak bir faaliyetin yürütülmesi; hakların korunmasını, yükümlülükler ile ortaya çıkabilecek risklerin tespitini, bu tespitlere göre önlemler alınabilmesini, henüz sürecin başında büyük ölçüde hukuki sonucun öngörülebilir hale getirilmesini, böylece güven içerisinde faaliyetlerin sürdürülebilmesini sağlamaktadır.
Sözleşmeler Hukuku özelinde konuyu detaylandırmak gerekirse; alınacak hukuki danışmanlık hizmeti tarafların hak ve yükümlülüklerinin, ileride ihtilaf konusu olabilecek veyahut hak kaybına sebep olabilecek hususların tespitini ve önlenmesini sağlayacaktır. Böylece duyulan güven gibi sebeplerle tarafların hak ve yükümlülükleri ile ilgili belirsizlik yaratan hükümlerin veyahut gerekli olmasına rağmen yapılmayan düzenlemelerin, kanuna aykırılık sebebiyle sözleşmenin ya da sözleşmedeki birtakım maddelerin geçersizliğinin, bilgisizlik sebebiyle ortaya çıkabilecek hak kayıplarının önüne geçilebilecek ve taraflar henüz imza aşamasında sözleşmenin sonuçlarını öngörebilir hale gelecektir. Nitekim, birçoğumuzun çevresinde karşı tarafa duyulan güven ya da bilgisizlik gibi sebeplerle ciddi zararlara uğrayan ve hatta iflas eden gerçek/tkişiler bulunmaktadır.
2. Hızlıdır. İşin avukata danışılarak yürütülmesi iş veyahut işlemin tamamlanma süresini avukatın inceleme süresi kadar uzatmakta, fakat diğer yandan bu süre ülkemizdeki yargılama süreleri nazara alındığında hakkın elde edilebilmesi için yıllar sürecek maliyetli bir yargı sürecini de büyük oranda önlemektedir.
3. Daha ucuzdur. Bir avukata danışılarak sürecin yürütülmesi her zaman dava veya icra takip hizmeti alınmasından çok daha ucuzdur. Bu konuda detaylı bilgi için İstanbul Barosu tavsiye edilen ücret tarifesi veyahut Türkiye Barolar Birliği asgari ücret tarifesi incelenebilir.
Diğer yandan iş yargıya taşındığında akdi vekalet ücretinin yanında masrafların da iş sahibi tarafından karşılanması gerekir. Daha da önemlisi ülkemizdeki döviz kurlarında yaşanan değişiklikler, resmi enflasyon ile reel enflasyon farkı ve bağlantılı olarak uygulanacak düşük faiz yargılama sürecinde elde edilecek kazanımın azalmasına, hatta kimi zaman anlamsızlaşmasına sebep olmaktadır.
Şirketler açısından:
Yukarıda sayılan faydaları sebebiyle her kişinin önleyici avukatlık kapsamında danışmanlık hizmeti alması gerekmekle birlikte, kar amaçlı faaliyetleri gereği sürekli hukuki ilişki içerisinde bulunmak zorunda olan şirketler açısından bu durum hem fiilen hem de kanunen zorunluluk arz etmektedir.
Avukatlık Kanun’unun 35’nci maddesi gereğince;
“Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanun’unun 272’nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı(250.000,00-TL) veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.”
Kanun koyucu bu düzenleme ile şirketlerin hukuki güvenliğini sağlayarak istikrarlı bir ekonominin sağlanmasını amaçlamaktadır. Bu sayede şirketler yukarıda yer verildiği üzere güvenli, hızlı ve ucuz hizmet alarak ticari faaliyetlerini güvenle sürdürebilecek; devlet ise sağlanacak ekonomik istikrarın yanında azalacak iş yükü ile yargılama süresini kısaltarak hem adil yargılama hakkının teminini sağlayabilecek hem de maliyetlerini azaltabilecektir. Nitekim, arabuluculuk ve uzlaştırma gibi sulh yolları da aynı amaca yönelik getirilmiştir.
Sonuç:
Önleyici avukatlık hem şirketler hem de şahıslar açısından ciddi önem arz etmekte, bu yolla birçok ihtilaf önlenebilmektedir. Önleyici avukatlık hizmetli yalnız sözleşmelerin incelenmesi ile sınırlı olmayıp, mevcut hukuki durumun ve izlenebilecek yolların tespiti, personele ilişkin hukuki süreçlerin takibi, genel anlamda idari pozisyonda ve özel olarak KVKK gibi süreçlerde ilçalışanların bilgilendirilmesi, KVKK başta olmak üzere şirket faaliyetlerinin hukuka uygun hale getirilmesi gibi birçok hizmeti de içerisinde barındırmaktadır.
Av. Arb. Fatih Cihan ŞAYAN
Anahtar Kelimeler: Avukat, Avukatlık Kanunu, Şirket, Hukuki Danışmanlık, Karabük Avukat